stappen zetten
zelfleertraject voor innoverende professionals
De veranderende samenleving doet krachtige gemeenten ontstaan, die innoveren en inspelen op nieuwe verhoudingen. Met gevoel voor wat er bij hun inwoners leeft. Met raadsleden die oog hebben voor de kracht en energie van inwoners. Met bestuur en ambtelijk management dat vertrouwen heeft in initiatiefnemers en professionals ruimte geeft voor uitproberen en doorontwikkelen. Met ambtelijk professionals die nieuwe stappen zetten.
Blog
Krachtige gemeenten innoveren
Samenleving en overheid veranderen. Maatschappelijke vraagstukken zijn steeds meer van overheid en samenleving, van gemeente en bewoners samen. Bewoners willen meer zelf beslissen en lossen samen problemen op. De doe-democratie verrijkt de representatieve democratie. De participatie-maatschappij neemt stukjes van de verzorgingsstaat over. De overheid gaat meer regisseren en faciliteren. Ambtenaren worden meer civil servant en minder allesbepalende beleidsmakers.
Passende antwoorden
Bewoners organiseren zich en ondernemen activiteiten zonder af te wachten of gemeenten of andere organisaties iets gaan doen. Gemeenten participeren in initiatieven van haar inwoners. Tezamen vormen zij een doe-democratie die de representatieve democratie verrijkt. De samenleving verandert, gemeenten innoveren op zoek naar passende antwoorden: Wanneer zijn we als stadhuis dienstbaar aan onze inwoners en wanneer handelen we vanuit een eigen politieke verantwoordelijkheid? Zijn we als gemeente minder loslatend wanneer het om kwetsbaren gaat? In hoeverre beschouwen we initiatiefnemers en sociaal-ondernemers als partners bij de ambities die we hebben? Stellen we als gemeente kwaliteitseisen aan de zorg die buurten op zich nemen? Hoe realiseren we samenwerken mét iedereen vóór iedereen? Nieuwe arrangementen vragen om het 'oprekken' van regels en beleid: hoe ver kunnen én willen we als gemeente daarin gaan?
Ambtelijk professionals met lef
Een veranderende samenleving en innoverende gemeenten vragen ook een andere manier van werken van ambtelijk professionals. Het gaat over het verder versterken van competenties als luisteren, meedenken, faciliteren, samenwerken, op ideeën brengen. Het ambtelijk ambacht schuift op van beleid ontwikkelen, uitvoeren en handhaven naar mogelijkheden creëren, kansen zien en ruimte maken voor initiatiefnemers. Hierbij past een organisatiecultuur waarin lef hebben, experimenteren en fouten maken gewaardeerd worden. Een coachende managementstijl en werken in zelfsturende teams liggen voor de hand.
Vernieuwen van werkprocessen
De veranderende rol van gemeenten betekent ook nadenken over het aanpassen van werkprocessen. Zo zijn er gemeenten waar de raadszaal overbodig is geworden omdat de Raad iedere keer in een andere wijk vergadert. Zijn er gemeenten, die de begrotingscyclus aanpassen zodat inwoners mee kunnen praten en burgermonitoring mogelijk wordt. Krijgen de samenwerkingsrelaties met professionele organisaties in zorg en welzijn, theater, cultuur, sport andere vormen. Worden financiële regelingen aangepast en nieuwe subsidierelaties aangegaan. En zoeken gemeenten naar manieren om bij het aanbesteden ook kleinere organisaties met specifieke achterbannen en doelgroepen aan bod te laten komen.
Stappen zetten
Als zelfleertraject en innovatiecyclus zorgt Stappen zetten voor dynamiek. Het versterkt het innoveren on-the-job en versnelt het samen leren van elkaars ervaringen. Ambtelijk professionals uit verschillende delen van de gemeentelijke organisatie vormen een groep (van maximaal 12 personen) met diversiteit in ervaring, werkaanpak en competenties. Iedere vier weken maken zij afspraken over uit te voeren individuele en gezamenlijke acties. Elke eerste week van die vier wekelijkse cyclus start met het innovationboard met ambities, acties en te overwinnen obstakels voor de drie weken daarna. Zo ontstaat een krachtige cyclus van continue innovatie. Waarbij stap voor stap de individuele manier van werken wordt vernieuwd, samen met collega's obstakels worden overwonnen en een steeds krachtiger gemeentelijke organisatie ontstaat. Zowel in het fysieke als in het sociaal domein.
Innoveren is best wennen. Niet alleen voor die ambtelijk professionals die niet dagelijks met inwoners contact hebben en de veranderingen ervaren. Maar ook voor de buitenlopers, de luisteraars, de ruimtemakers, de kantelaars, de voorlopers die zich dagelijks afvragen 'hoe ze hier nu weer mee zullen omgaan'.
Innoveren is verbouwen terwijl 'de winkel open blijft'. Het is zoeken, uitproberen en verbeteren. Het is vallen en wijzer opstaan. Het is twee stappen vooruit en één achteruit. Het is werken aan onderling vertrouwen, je eigen en elkaars onzekerheden respecteren, elkaar steunen en waarderen. En zo samen ervaringen omzetten in vernieuwen.